Hayatın anlamını sorguladığın yer; Katmandu

Dünyanın zirvesindeki Himalayaların eteklerinde yer alan Katmandu’ya giderken benliÄŸinizi, duygularınızı, hayatın anlamını sorgulayacağınızı bilerek gitmelisiniz. Havaalanına indiÄŸiniz andan itibaren bambaÅŸka bir dünya ile karşılaÅŸmaya hazır olun. Sokaklarda gri toz bulutu, köhne evlerde kızıl bej boyalar, sokaklarda yıkanan çocuklar, elektrik tellerinde sallanan maymunlar ve gerçek anlamda fakirlik yüzünüze ÅŸiddetle çarpacak. Bunlara tezat gülüşmeler, konuÅŸmalar ve sarılmalar mutluluÄŸun kaynağını sorgulamanıza neden olacak. Çok tanrılı dine inanan ÅŸehrin her köşesinde tapınaklar, stupalar ve dini semboller yer alıyor. Her an yanınızda yürüyen birinin dua çarklarını çevirmeye baÅŸladığını veya yere yatıp plank pozisyonunda dua etmeye baÅŸladığını görebilirsiniz. KutsallaÅŸtırılmış bu tanrıların Hinduizm ve Budizme inananları kötülükten arındırıp iyiliÄŸe ve dürüstlüğe sevk ettiÄŸine inanılıyor ve inanışları doÄŸrultusunda ÅŸehirde suç oranı çok düşük seviyelerde.

Güney Asya’nın yoksul ülkesinin gelir kaynaklarından en önemlisi turizm. 12-18 yy arasında inÅŸa edilmiÅŸ cok sayıda tapınak, saray ve heykelin bir kısmı 2015 yılında yaÅŸanan iki büyük deprem sırasında zarar görmüş veya tamamen yıkılmış. Deprem sonrası gidemedim ancak Nepalli arkadaÅŸların anlattığına göre hala kültürel anlamda çekiciliÄŸi olan yapıtlar varlığını koruyorlar. Nüfus çoÄŸunluÄŸunun inandığı Hinduizm, 330 milyon tanrıyı kabul eden çok tanrılı bir din olarak anlaşıldığı halde, hepsinin üzerinde olan tek bir tanrıya, Brahma’ya inanılıyor. Brahma’nın evrenin bütününde gerçeÄŸin ve varoluÅŸun her kısmında var olduÄŸuna inanılıyor. Brahma ile birlikte inanılan 3 ana tanrı;Brahma, Vishnu ve Shiva. Hayata etkisi açısından ruhu hayat çemberine sokan, yaratıcı Brahma, ruhun hayat çemberinde kalmasını saÄŸlayan, koruyucu Vishnu ve ruhu hayat çemberinden çıkaran, yok edici Shiva. Bu tanrıların yanısıra kiÅŸiselleÅŸtirilmiÅŸ, insan aklı ile açıklanamayan hemen her ÅŸeyi kutsallaÅŸtırmış, tanrısallaÅŸtırmışlar. ÖrneÄŸin hippilerin çokça olduÄŸu çiçek çocukları zamanında revaçta olan duman tanrısı hala bolca ziyaretçi çekiyor. Tibet ile onlarca yıl süren savaÅŸ sonrası erkek sayısını ve nüfusu artırmak amacıyla seksi daha enteresan hale getiren tanrıça Shiva Parvati tapınağı erotik kabartmalarıyla ünlü. Ölümden sonra yaÅŸama inanan halk Reenkarnasyon Tapınağını ziyaretçi akınına uÄŸratıyorlar ve ölümden sonraki hayatı güzel yaÅŸayabilmek adına tanrılara bonkörce hediye götürüyorlar. Åžeytana tapılmasın diye Åžeytan Tapınağı bile yapılmış.

Hinduların hacı oldukları Pashupathinath Tapınağı da Katmandu’da yer alıyor. Bu nedenle her yıl çok sayıda Hindu hacı adayı 1600 yıl önce yapılmış olan en büyük Shiva tapınağını ziyarete geliyor. Ölü yakma törenleri de Pashupathinath’de yapılıyor. Hindular tarafından kutsal kabul edilen Ganj Nehri’ni besleyen Bagmati Nehri’nin kenarında düzenlenen ölü yakma töreni gerçekten enteresan. Ölü yakma geleneÄŸini izlemeye gelen Hindu olmayanlar, Bagmati Nehri’nin diÄŸer tarafına geçemiyor. Hinduizm sınıf ayrımını kabul etmediÄŸi halde Nepal’de kast sistemi sayesinde ciddi sınıf ayrımcılığı var. Evlilikten ölü yakma törenine kadar hayatın her anında kast sisteminin düzenlemelerine uyuluyor. Zenginlerin ölü yıkama yerindeki beton locaları, büyük sandal aÄŸaçlarının yerini alt kastlarda daha mütevazi yerler ve küçük aÄŸaçlar, çalı çırpılar alıyor. Yakma iÅŸlemi ölünün aÄŸzındaki beyaz kumaşın yakılması ile baÅŸlıyor, çünkü tüm kötülüklerin ağızdan çıktığına inanılıyor. Küllerin tamamının kutsal Ganj Nehrine ulaÅŸması için özenle Bagmati Nehri’ne süpürülüyor. Etrafa yayılan kesif yanık ve et kokusu ile rüzgarda uçuÅŸan küller dayanma sınırınızı zorlayabilir. Tapınak yolunda kendini tamamen dine adamış Sadhu’ları, Hollyman, görebilirsiniz. Sadhu’lar hiç yıkanmıyorlar ve kendilerine armaÄŸan edilen yiyeceklerle yaÅŸamlarını devam ettiriyorlar. Resim çektirmek isterserseniz para isteyecekler, ÅŸaşırmayın.

Nepal’deki en büyük Budist tapınağı Bodnath’da da hac misali tavaf yapılıyor ve tapınağın hemen karşısında bir budist okulu var. Budist tapınağı olduÄŸu için daha temiz ve bakımlı. Hediye gelen çiçekler, kandiller güzel bir görsel şölen yaratıyor, en çok beÄŸendiÄŸim bölge burasıydı. Tapınağın çevresinde kutsal din adamı Lama’ların yaptığı hayat çemberlerini sembolize eden minyatür benzeri sanat eserleri satılıyor. Çok ince işçilikle aylarca süren bu çalışmalardan mutlaka almak isteyeceksiniz. Bir diÄŸer önemli budist tapınağı da maymunlar tapınağı denilen Swayambhunath. Katmandu’yu panoramik olarak göreceÄŸiniz bu stupaya eliniz boÅŸ gitmelisiniz. EÄŸer elinizde poÅŸet, paket vs olursa maymun saldırısına hazırlıklı olun.
Himalayalar’ın bu kadar yakınındayken dünyanın zirvesini görmeden olmaz diyorsanız Buddha Air’in 8-10 kiÅŸilik özel uçaklarıyla Everest turu yapabilirsiniz. Tur sırasında daÄŸlara o kadar yakın olacaksınız ki neredeyse dokunmak isteyeceksiniz. UçuÅŸ detaylarını paylaÅŸmadan da geçemeyeceÄŸim. Havaalanına gittiÄŸinizde güvenliÄŸin sıfır noktasında olduÄŸunu göreceksiniz. Bölmeler arasında kapı yerine mavi büyük çiçek desenli perdeler asılı, tabiri caizse her yer dökülüyor, ancak siz yine de vazgeçmeyeceksiniz. Åžansınız varsa sissiz güzel bir havada uçuÅŸ yapabilirsiniz. Bizim pilot da çok rahat bir adamdı, sürekli kokpitten daÄŸları seyretmeye ve fotoÄŸraf çekimine izin verdi. Ancak dönüş sırasında yaÅŸadığımız türbülans sırasında bildiÄŸim tüm duaları okuduÄŸumu ve yere indiÄŸimizde toprağı öpmek istediÄŸimi hatırlıyorum :)Küçük uçaklarda güvenlik sorunları olduÄŸunu da orada öğrenmiÅŸ oldum, ama deÄŸdi mi derseniz deÄŸdi…
Hippilerin, daÄŸcılıkla uÄŸraÅŸanların ve motorsiklet tutkunlarının vazgeçilmezi olan Katmandu’da günlük 3 dolarlık hostellerden 5 yıldızlı otellere her kesime hitap eden konaklama mevcut. Onca fakirliÄŸin içinden otelinize döndüğünüzde hem bir rahatlama hem de hafif bir suçluluk duygusu yaÅŸamanız doÄŸal. Bizim tercihimiz her zaman Hyatt’tan yana, ancak seçenek bol. Otelde Leonardo Di Caprio’yu bir hafta arayla kaçırdığımı da söylemeden geçemeyeceÄŸim :)

Åžehrin en güzel zamanı bahar ayları. Holly Fest’in yapıldığı Mart ayında gitmek çok renkli ve eÄŸlenceli. Tanrıların ölümsüzlük tanıdığı kral HiranyakaÅŸipu’nun kibirle kötüleÅŸmesi ve hatta oÄŸlunu yakarak öldürmeye çalışırken kızı Holika’nın kardeÅŸini kurtarması Holly Fest olarak kutlanıyor. “Happy Holi” iyiliÄŸin kötülüğe karşı zaferini sembolize ediyor. Festivalde herkes birbirine rengarenk boyalar atıyor ve birbirini bolca su ile ıslatıyor. Gün boyunca ne kadar çok boyanır ve ne kadar çok ıslanırsanız yeni yılın o kadar bereketli ve mutlu geçirileceÄŸine inanılıyor. Kutlamalara gönüllü de gönülsüz de olsa katılacaksınız, ona göre kıyafetlerinizi ayarlayın derim. Seyahatinizi Nepal’in yaÄŸmurun çokça olduÄŸu kış dönemlerine getirmemeye de dikkat edin.

Sürekli elektrik ve su kesintisi yaÅŸayan ÅŸehirde ciddi bir temizlik sorunu var. Hijyen nedeniyle otellerin restoranlarını veya Thamel’deki Fire & Ä°ce gibi Avrupalı turistlere hitap eden mekanları tercih edebilirsiniz. Asya mutfağını çoÄŸunlukla lezzetli bulmama raÄŸmen Nepal’de tadım konusunda çok gönüllü olmadığımı da belirtmeliyim.

Görmeden dönmeyin

• Hinduların Hac ibadeti yaptıkları yer olan Pashupatinath’a  gidip hacı adaylarından yayılan ruhani havayı koklamadan, yol üstündeki Hollyman’lerle fotograf çektirmeden
• Reenkarnasyona inanan halkın Bagmati Nehrinin yanındaki kutlama havasında geçen ölü yakma törenini görmeden
• Durbar Meydanını gezmeden,yaÅŸayan tanrıça Kumari’nin halkı selamladığı pencerenin altında beklemeden
• Dünyadaki en eski yerleÅŸim yerlerinden Bhaktapur ÅŸehrini görmeden dönmeyin

Almadan dönmeyin

• Thamel çevresinde çoÄŸunluÄŸu müslüman tüccarlardan oluÅŸan halıcılardan kaÅŸmir Nepal halılarından
• Safir, zümrüt, yakut taÅŸlarından küçük de olsa bir hatıra almadan
• Sevdikleriniz için kaÅŸmir ÅŸallar, meditasyon için kullanılan “om” çanaklarından ve Bagh-Chal adındaki kaplan ve keçilerden oluÅŸan stratejik akıl oyununu almadan
• Kutsal din adamı Lama’ların yaptığı minyatür sanat çalışmalarından almadan dönmeyin :)